Thủ tục phân
chia di sản
Bà ngoại cháu có 3 người con gồm 2 trai, 1 gái. Mẹ
cháu là út, đã đi lấy chồng nhưng không thể chung sống với bên nhà chồng nên đã
về nhà được 34 năm. Mẹ cháu đi làm ăn xa một thời gian, khi về quê ở thì hai
bác đã đuổi mẹ con cháu ra khỏi nhà không cho ở nữa. Mẹ cháu năm nay đã 54 tuổi
mà vẫn chưa có nhà để ở. Ba năm trước bà ngoại mất mà không lập di chúc phân
chia di sản.
Hỏi: Thủ tục phân chia di sản của bà ngoại tôi như
thế nào?
TRẢ LỜI:
Thứ nhất, về quyền hưởng di sản
Bà ngoại bạn mất không để lại di chúc, vì vậy di sản
thừa kế sẽ được chia theo pháp luật (Điều 650 BLDS 2015).
Theo quy định tại Điều 651 BLDS 2015, người thừa kế
theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ,
cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại,
bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết
mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người
chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột
của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột;
chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Theo quy định này, mẹ bạn và 02 người anh trai của mẹ
bạn thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Do đó, mẹ bạn có quyền thừa kế di sản của bà
ngoại bạn.
Thứ hai, Thủ tục hưởng thừa kế di sản như sau:
Bước 1. Bạn cần nộp hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản thoả
thuận hoặc khai nhận di sản thừa kế đến tổ chức hành nghề công chứng. Nếu những
người cùng được hưởng di sản theo pháp luật có yêu cầu công chứng văn bản thỏa
thuận phân chia di sản thì làm thủ tục Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia
di sản (Điều 58 Luật Công chứng 2014). Nếu bạn là người duy nhất được hưởng di
sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng
thỏa thuận không phân chia di sản đó có quyền yêu cầu công chứng văn bản khai
nhận di sản (Điều 57 Luật Công chứng 2014).
Hồ sơ gồm có:
+ Phiếu yêu cầu công chứng;
+ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
+ Di chúc (nếu có);
+ Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân gồm: Chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, giấy khai
sinh;
+ Giấy chứng tử của người chết.
Bước 2. Tổ chức hành nghề công chứng sẽ xem xét, kiểm tra
tính xác thực của các loại giấy tờ trong hồ sơ.
Bước 3. Tổ chức hành nghề công chứng niêm yết tại UBND cấp
xã nơi có di sản thừa kế trong thời hạn 15 ngày.
Bước 4. Sau thời gian niêm yết nếu không có khiếu nại, tố
cáo, tổ chức hành nghề công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế
hoặc khai nhận di sản thừa kế và trả kết quả công chứng cho người có yêu cầu.
Bước 5. Sau khi hoàn tất các thủ tục tại tổ chức hành nghề
công chứng, người yêu cầu phải nộp hồ sơ đến UBND cấp xã nơi có đất hoặc Văn
phòng đăng ký đất đai.
Hồ sơ gồm:
+ Văn bản thỏa thuận phân chia di sản hoặc văn bản
khai nhận di sản;
Trường hợp người thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở
hữu tài sản gắn liền với đất là người duy nhất thì phải có đơn đề nghị được
đăng ký thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của
người thừa kế;
+ Bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp;
Khi nộp hồ sơ thực hiện thủ tục hành chính này, người
sử dụng đất đồng thời nộp kèm hồ sơ của các thủ tục kê khai thực hiện nghĩa vụ
tài chính có liên quan theo cơ chế một cửa liên thông thủ tục hành chính (mỗi
loại 02 bản).
+ Giấy chứng tử của người chết;
+ Giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân gồm: Chứng minh nhân dân, sổ hộ khảu, giấy khai
sinh;
+ Tờ khai thuế thu nhập cá nhân.
Bước 6. Cơ quan tiếp nhận hồ sơ ghi đầy đủ thông tin vào Sổ
tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả, trao Phiếu tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả cho
người nộp hồ sơ.
Trường hợp nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã thì
trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, Ủy ban nhân dân cấp
xã phải chuyển hồ sơ đến Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.
Bước 7. Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm
kiểm tra hồ sơ, nếu đủ điều kiện thực hiện các quyền theo quy định thì thực hiện
các công việc sau đây:
+ Gửi thông tin địa chính đến Chi cục Thuế để xác định
và thông báo thu nghĩa vụ tài chính đối với trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ
tài chính theo quy định;
+ Xác nhận nội dung biến động vào Giấy chứng nhận đã
cấp;
Trường hợp phải cấp Giấy chứng nhận thì lập hồ sơ
trình Sở Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất.
+ Chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính,
cơ sở dữ liệu đất đai;
+ Trao Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất hoặc gửi
Ủy ban nhân dân cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã.
Bước 8. Người được cấp Giấy chứng nhận nộp lại bản chính giấy
tờ theo quy định trước khi nhận Giấy chứng nhận.
Comments