HIẾN PHÁP VIỆT NAM

SO SÁNH CÁC BẢN HIẾN PHÁP CỦA NƯỚC VIỆT NAM

Tiêu chí	Hiến pháp 1946	Hiến pháp 1959	Hiến pháp 1980	Hiến pháp 1992	Hiến pháp 2013
Lời nói đầu	-Ngắn gọn, súc tích -3 nguyên tắc xác định Hiến pháp    à Đại đoàn kết toàn dân.    à Bảo đảm quyền tự do dân chủ.    à Xây dựng chính quyền sáng suốt, mạnh mẽ.	-Dài -Không nguyên tắc à ghi nhận sự lãnh đạo của đảng	-Rất dài -Không nguyên tắc -Kể dài dòng các chiến công trong quá khứ (giống văn bản lịch sử)	-Tương đối ngắn gọn -Không nguyên tắc	-Ngắn gọn hơn 1992 -Không nguyên tắc
Chế độ chính trị	-Cộng hòa hỗn hợp -Dân chủ, quyền lực thuộc về nhân dân -Không ghi nhận sự lãnh đạo của Đảng (vì lúc này Đảng rút lui vào hoạt động bí mật + đảm bảo khối đại đoàn kết dân tộc) -Các hình thức nhân dân thực hiện quyền nhân dân: gián tiếp thông qua: +Nghị viện nhân dân +Hội đồng nhân dân	-Cộng hòa dân chủ (bản chất là cộng hòa đại nghị) -Dân chủ	-Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa  (không lên dc chủ nghĩa xã hội nên chuyển qua cộng hòa) -Chuyên chính vô sản -Bắt đầu ghi nhận sự lãnh đạo của Đảng ở điều 4	-CHXHCN - Nhà nước của dân do dân và vì dân (lấy ý từ Tuyên ngôn của Mỹ) à Pháp quyền XHCN thượng tôn pháp luật -Ghi nhận sự lãnh đạo của Đảng ở điều 4	-CHXHCN à giống hp 1992 -Ghi nhận sự lãnh đạo của Đảng ở điều 4 à Điều 4 trở thành điều nhạy cảm (dễ bị quân phản động lợi dụng) ***Điểm mới: Đảng lãnh đạo & nhà nước phải chịu trách nhiệm trước dân. Mang tính nhân văn.
Quyền con người, quyền công dân	Chương II àgiành độc lập  -> bảo đảm quyền con người <-  giống bản hiến pháp cổ điển -Tên:quyền công dân -Số lượng : 18 àít nhưng đã xác lập được những tư tưởng tiến bộ.	Chương III àưu tiên xây dựng kinh tế, xã hội,… -Tên: quyền công dân (sai lầm khi đồng nhất 2 khái niệm) -Số lượng : 21 àdo nhu cầu con người ngày càng tăng àkhông xác lập được quyền tư hữu	Chương V àưu tiên xây dựng kinh tế, xã hội,… -Tên: quyền công dân. -Số lượng : 29 àdo nhu cầu con người ngaỳ càng tăng àkhông khả thi (học không đóng tiền, khám bệnh không trả tiền, có nhà ở miễn phí,…)	Chương V àưu tiên xây dựng kinh tế, hoạt động sản xuất,… -Tên: quyền công dân. -Số lượng: 34 àdo nhu cầu con người ngày càng tăng àKhả thi hơn:	Chương II -Tên: quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. -Số lượng : 38 àdo nhu cầu con người ngày càng tăng à5 điều mới: Quyền sống (Đ19)
Chế độ kinh tế	Đa dạng, tự do, nhiều thành phần dựa trên đa dạng các hình thức sở hữu hết sức tiến bộ	Có 4 thành phần kinh tế dựa trên 4 hình thức sở hữu : sở hữu nhà nước  sở hữu tập thể  sở hữu của các nhà tư sản dân tộc  sở hữu của người lao động riêng lẻ. Tuy nhiên, do  công cuộc cải tạo đi lên chủ nghĩa xã hội mà hình thức sở hữu của tư sản dân tộc và của người lao động không tồn tại. àkhông thừa nhận quyền tư liệu sản xuất (chỉ thừa nhận tư liệu tiêu dung) àkinh tế không phát triển.	Có 2 thành phần : sở hữu nhà nước và sở hữu tư nhân à không thừa nhận tư liệu sản xuất, sở hữu tư  nhân.	Có 6 thành phần dựa trên đa dạng hình thức sở hữu, phát triển kinh tế thị trường theo hình thức xã hội chủ nghĩa. àkinh tế phát triển.	Có nhiều thành phần kinh tế dựa trên đa dạng hình thức sở hữu. Phát triển kinh tế xã hội theo hình thức xã hội chủ nghĩa. àkinh tế phát triển .
Quốc hội	Nghị viện nhân dân àphân biệt với Quốc hội lập hiến -Vị trí: Quyền lực nhà nước cao nhất. -Có thể bị kiềm chế, đối trọng bởi Chủ tịch Nước.	Quốc hội àLập hiến àLập pháp Duy nhất	Giống HP 1959 Duy nhất -Tư duy: “Quốc hội toàn quyền” ->phân chia công việc cho các cơ quan -> các cơ quan phải báo cáo trước QH.	Giống HP 1959 Duy nhất	Giống HP 1959
Cơ quan thường trực của QH	Ban Thường vụ àvị trí: thực hiện công việc QH giao.	UBTVQH	Hội đồng nhà nước àvị trí: -Thường trực -Nguyên thủ quốc gia	Giống HP 1959 àvị trí: Thường trực	àthường trực.
Chủ tịch nước	Chủ tịch nước (NTQG) àVị trí: Đứng đầu nhà nước thay mặt làm công tác đối nội đối ngoại Nguyên thủ quốc gia àđiều kiện ứng cử: Nghị sĩ àCách thành lập: Nghị viện bầu 2/3 tổng số nghị sĩ đồng ý... àQuyền hạn: Vô cùng lớn Chủ tịch Đảng Chủ tịch Nước Có quyền điều động quân đội	Chủ tịch nước àVị trí: Nguyên thủ quốc gia àĐiều kiện: Trên 35t Không bắt buộc là đại biểu quốc hội (đất nước đang chia cắt, ĐBQH hầu như là người Bắc -> đưa ra để bình đẳng cả nước) àCách thành lập: 2/3 tổng số nghị sĩ đồng ý àQuyền hạn: mờ nhạt	Hội đồng nhà nước àĐiều kiện: Không bắt trên 35t Phải là đại biểu quốc hội àCách thành lập: Giống HP 1959 àQuyền hạn: Giống HP 1959	Chủ tịch nước àVị trí: Nguyên thủ quốc gia      àQuyền hạn: Giống HP 1959	Chủ tịch nước àVị trí: giống HP   1992                    àQuyền hạn: Yêu cầu QH họp
Chính phủ	Tên: Chính phủ -Vị trí và tính chất pháp lý: CP là cơ quan hành chính cao nhất cả nước -Tính chất: đưa tính hành chính lên trên cả tính chấp hành	Tên:Hội đồng chính phủ Vị trí: Cơ quan chấp hành QH Cơ quan hành chính cao nhất cả nước	Tên: -Vị trí: là cơ quan chấp hành	Tên: Vị trí: giống 1959 àCP thực sự là cơ quan hành chính cao nhất của	Tên: giống 1992 -Vị trí: àlà cơ quan hành pháp
Tòa án Nhân dân & Viện kiểm soát Nhân dân	-Theo Thẩm quyền xét xử. -Mô hình bao gồm 4 cấp: à Tòa án Nhân dân tối cao àTòa án phúc thẩm àTòa án đệ nhị  cấp àTòa án sơ cấp -Mô hình này phát triển theo số dân -Chế độ bổ nhiệm thẩm phán: được thực hiện ở HP 46	-Theo mô hình đơn vị hành chính lãnh thổ -Hệ thống àTòa án Nhân dân tối cao àTòa án phúc thẩm àTòa án cấp tỉnh àTòa án cấp huyện			-Theo mô hình hướng mở bao gồm: à tòa án Nhân dân tối cao àTòa án -Theo đó, luật tổ chức tòa án quy định mô hình : -àTòa án Nhân dân tối cao àTòa án Nhân dân cấp cao àTòa án Nhân dân cấp tỉnh àTòa án sơ thẩm khu vực.